Lokalizacja i Demografia
- Położenie: Zbąszyń to miasto w zachodniej Polsce, w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim. Jest siedzibą administracyjną Gminy Zbąszyń. Położone jest nad rzeką Obrą, w historycznym regionie Wielkopolski, około 75 km na zachód od Poznania.
Historia
- Początki Osadnictwa: Pierwsze wzmianki o osadzie sięgają 1231 roku, a nazwa Sbansin pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie z 1277 roku, wydanym przez księcia Przemysła I Wielkopolskiego. Mieszkańcy otrzymali prawa miejskie przed 1311 rokiem, czyniąc Zbąszyń jednym z najstarszych miast w Polsce.
- Zmiany Administracyjne: W wyniku drugiego rozbioru Polski w 1793 roku miasto stało się częścią Królestwa Prus pod zgermanizowaną nazwą Bentschen. Po powstaniu wielkopolskim w 1806 roku zostało odzyskane przez Polaków i włączone do Księstwa Warszawskiego, a w 1815 roku ponownie anektowane przez Prusy.
Okres II Wojny Światowej
- Przedwojenne Zmiany Demograficzne: W 1871 roku Zbąszyń stał się częścią Cesarstwa Niemieckiego. Do 1920 roku miasto było głównie niemieckojęzyczne. Po I wojnie światowej i powstaniu wielkopolskim miasto weszło w skład odrodzonej Polski zgodnie z traktatem wersalskim.
- Polenaktion 1938: W październiku 1938 roku, w ramach tzw. Polenaktion, Niemcy wysiedlili Żydów polskiego pochodzenia do Polski, w tym około 6 800 osób do Zbąszynia. Uchodźcy zostali zakwaterowani w barakach wojskowych i budynkach młyna, a lokalna społeczność dostarczyła im ciepłą wodę i jedzenie.
- Okupacja Niemiecka: W 1939 roku, po inwazji Niemiec na Polskę i wybuchu II wojny światowej, Zbąszyń został szybko zajęty przez Niemcy. Podczas okupacji niemieckiej miejscowa ludność polska była prześladowana, a Niemcy zorganizowali w mieście więzienie i obóz pracy przymusowej dla Żydów.
Atrakcje i Kultura
- Muzeum: W Zbąszyniu znajduje się Muzeum Ziemi Zbąszyńskiej i Regionu Kozła, które prezentuje historię i etnografię regionu.
- Sport: Lokalny klub piłkarski, Obra Zbąszyń, rywalizuje w niższych ligach.
Podsumowanie
Zbąszyń to miasto o bogatej i złożonej historii, sięgającej średniowiecza, z ważnymi momentami w historii Polski, szczególnie w kontekście zmian granic i II wojny światowej. Dziedzictwo kulturowe i historyczne miasta jest pielęgnowane poprzez działalność muzealną, a lokalne życie sportowe również odgrywa ważną rolę w społeczności. Zbąszyń pozostaje ważnym świadkiem historii Polski i regionu.