Położona na Pojezierzu Gnieźnieńskim Kruszwica jest zamieszkiwana przez około 9 tysięcy osób. Wchodzi w skład województwa kujawsko-pomorskiego jako część powiatu inowrocławskiego, Jest przy tym jednym z tych miast, o których mówi się, że mają szczególnie duże znaczenie dla historii Polski.
Być może w położonej nad jeziorem Gopło Kruszwicy nie rządził ani surowy król Popiel zjedzony przez myszy, ani królowa Goplana, nie mamy też dowodów na to, że w okolicy mieszkał Piast Kołodziej i jego żona Rzepicha. Archeolodzy są jednak zgodni, że mamy do czynienia z terenem, który już od dawna był zamieszkany. Odkrycia archeologiczne pozwalają nam przypuszczać, że pierwsi mieszkańcy pojawili się tu już w neolicie zwabieni nie tylko żyznymi glebami charakterystycznymi dla całego regionu, ale i atrakcyjnym położeniem geograficznym. Szlak bursztynowy krzyżował się z tym, który prowadził z Wielkopolski na Ruś, a jednocześnie płynąc Wartą przez jezioro Gopło można było dostać się w kierunku Wisły.
Średniowieczne dzieje Kruszwicy to czasy wzlotów i upadków, miasto było przy tym dwukrotnie palone – przez Władysława Hermana i Bolesława Pobożnego. Miasto ucierpiało także podczas najazdu wojsk szwedzkich, a okres jego kolejnego rozkwitu przypadł na czasy zaboru pruskiego, kiedy to Kruszwica była jednym z symboli polskiej tożsamości.
Najciekawszym zabytkiem miasta są ruiny późnogotyckiego zamku z Mysią Wieżą. Zamek został wybudowany w czternastym wieku z rozkazu Kazimierza Wielkiego, nie przeszkadza to jednak turystom utożsamiać go z legendami związanymi z początkami Kruszwicy.